Abstrakt
DOI: http://doi.org/10.26333/sts.xxx1.06
Celem artykułu jest analiza, uzasadnienie i wyjaśnienie Donalda Davidsona przyczynowej teorii metafory z punktu widzenia całości jego poglądów filozoficznych. Poglądy te tworzą spójny system obejmujący, poza semantyką i teorią interpretacji, m.in. teorię poznania, teorię działania oraz teorię racjonalności. Proponując przyczynową teorię metafory, Davidson nie odwołał się bezpośrednio do własnej teorii znaczenia, starając się uzasadnić odrzucenie pojęć znaczenia metaforycznego oraz prawdy metaforycznej na gruncie potocznego rozumienia pojęć semantycznych. W artykule argumentuje się, że przyczynowa teoria metafory stanowi uzupełnienie systemu Davidsona, a ponadto że teoria ta ujęta przez pryzmat całego systemu pozwala wyjaśnić rolę metafor nie tylko w literaturze i poezji, lecz także w naukach przyrodniczych, prawie, religii i naukach społecznych.
Bibliografia
Arystoteles (1988), Retoryka. Poetyka, tł. K. Leśniak, Warszawa: PWN.
Bartkowiak, Karolina (2012), Davidson i Rorty o metaforze, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 81, s. 221–236.
Black, Max (1954), Metaphor, „Proceedings of the Aristotelian Society” 55, s. 273–294.
Davidson, Donald (1966), Theories of Meaning and Learnable Languages, „Proceedings of the 1964 International Congress for Logic, Methodology and Philosophy of Science”, North Holland, s. 383–94, przedruk w: Davidson (1984), s. 3–15.
Davidson, Donald (1967), Truth and Meaning, „Synthèse” 17, s. 304–323, przekład polski: Prawda i znaczenie, tł. J. Gryz, w: Davidson (1992), s. 3–32.
Davidson, Donald (1978), What Metaphors Mean, „Critical Inquiry” 5, s. 31–47, przedruk w: Davidson (1984), s. 245–64.
Davidson, Donald (1980), Essays on Actions and Events, Oxford: Clerendon Press.
Davidson, Donald (1984), Inquiries into Truth and Interpretation, Oxford: Clerendon Press.
Davidson, Donald (1986), A Nice Derangements of Epitaphs, w: E. Grandy, R. Warner (eds.), Philosophical Grounds of Rationality, s. 156–174.
Davidson, Donald (1991), Three Varieties of Knowledge, w: A. Phillips Griffiths (ed.), A. J. Ayer Memorial Essays, Royal Institute of Philosophy Supplement, Vol. 30, Cambridge: Cambridge University Press, przedruk w: Davidson (2001), s. 205–220.
Davidson, Donald (1992), Eseje o prawdzie, języku i umyśle, Warszawa: PWN.
Davidson, Donald (2001), Subjective, Intersubjective, Objective, Oxford: Clerendon Press.
Davidson, Donald (2004), Problems of Rationality, Oxford: Clerendon Press.
Grice, Herbert Paul (1975), Logic and Conversation, w: P. Cole, J. Morgan (eds.) Syntax and Semantics, Vol. 3, London: Academic Press, przekład polski: Logika a konwersacja, tł. B. Stanosz, w: B. Stanosz (red.) Język w świetle nauki, Warszawa: PWN 1980, s. 91–114.
Lakoff, George, Johnson, Mark (1980), Metaphors We Live By, Chicago: Chicago University Press, przekład polski: Metafory w naszym życiu, tł. T.P. Krzeszowski, Warszawa: PIW 1988.
Maciaszek, Janusz (2008), Znaczenie, prawda, przekonania. Problematyka znaczenia w filozofii języka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Maciaszek, Janusz (2013), Niedosłowność i interpretacja, w: P. Stalmaszczyk (red.), Współczesna filozofia języka. Inspiracje i kierunki rozwoju. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 136–160.
Reimer, Marga, Camp, Elisabeth (2008), Metaphor, w: E. Smith, B. Smith (eds.), The Oxford Handbook to the Philosophy of Language, Oxford: Oxford University Press, s. 846–863.
Searle, John R. (1979), Metaphor, w: tenże, Expression and Meaning. Studies in the Theory of Speech Acts, Cambridge: Cambridge University Press, s. 76–116.