Abstrakt
Artykuł przedstawia model nadawczego aktu referencji komunikatywnej. Jest on ufundowany na dwóch innych aktach: akcie semantycznej referencji oraz akcie wczytania świata w adresata (akcie przypisania adresatowi roli odbiorcy). Oba akty są wzajemnie sprzężone poprzez akt metareferencji, dzięki któremu zanika Quine’owski efekt referencyjnego niezdeterminowania. Akt metareferencji jest wywoływany przez akt przypisania sobie roli nadawcy. Z kolei ten akt jest wywoływany przez akt wczytania świata w odbiorcę. Funkcją aktu metareferencji jest „wykonanie” fuzji aktu referencji semantycznej z aktem wczytania świata w adresata. Nad tym ostatnim aktem jest ufundowany lokowania odbiorcy w świecie, a nad nim akt konstytuowania ścieżki komunikacyjnej łączącej nadawcę z odbiorcą. W zależności od rodzaju aktu lokowania odbiorcy w świecie, konstytuowane ścieżki komunikacyjne mogą należeć do trzech kategorii: zakończonych, jedno-promiennych; zakończonych, wielo-promiennych oraz otwartych wielo-promiennych. Typ ścieżki determinuje typ więzi fizycznej łączącej nadawcę ze światem wczytanym w adresata. Nad aktem referencji semantycznej, skierowanym do adresata, jest ufundowany akt typizacji odbiorcy. Ten ostatni akt wraz z aktem wczytania świata w odbiorcę stanowią ufundowanie dla aktu konstytuowania bramek komunikatywnych w świecie wczytanym w odbiorcę. Bramki te determinują oczekiwany przez nadawcę sposób kwitowania odbioru transmisji komunikatywnej, przesyłanych do odbiorcy wiadomości na dany temat i w określony, oczekiwany sposób. Dzięki wszystkim wymienionym aktom składowym, nadawca ustanawia metrykę typizacyjną odbiorcy, czyli sposób, w jaki odbiorca jawi się nadawcy w procesie transmisji aktu referencji komunikatywnej.
Bibliografia
Austin J. L. (1962). How to Do Things with Words, Clarendon Ptess: Oxford (wyd.pol: Jak działać slowami, w: J. L. Austin, Mowienie i poznawanie, tłum. B. Chwedeńczuk, PWN: Warszawa 1993, s.543-713).
Austin J. L. (1970). „Performative Utterances” [w:] J. L. Austin, Philosophical Papers, Oxford University Press: Oxford, s. 233-252 (wyd. pol.: Wypowiedzi performatywne, w: J. L. Austin, Mowienie i poznawanie, tłum. B. Chwedeńczuk, PWN: Warszawa 1993, s. 311-334).
Beaugrande R. A. , Dressler W. U. (1990). Wstęp do lingwistyki tekstu, (tłum. A. Szwedek), Warszawa: PWN.
Berger P. L., Luckman T. (1983). Spoleczne tworzenie rzeczywistosci, (tłum. J. Niżnik), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bianchi C. (2021). „Injustice: The Role of Uptake”, Topoi 40, 181-190.
Biłat, A. 2009. ‘Filozoficzne podstawy logiki sytuacji’, [w:] A. Biłat, red., Aporie ontologii sytuacji, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 95–153.
Eliade M. (2000). Traktat o historii religii, tłum. J. W. Kowalski, Wydawnictwo KR: Warszawa.
Furberg M. (1969). „Meaning and Illocutionary Force, [w:] L. T. Fann (ed.), Symposium on J. L. Austin, London , s.445-467.
Gad A. (2009). “Autyzm, intencjonalność, możliwe światy”, Ruch Filozoficzny, LXVI, 3, s. 485-494.
Haythornthwaite C. (1996). Social network analysis: An approach and technique for the study of information exchange. Library & Information Science Research 18(4), s.323-342.
Hintikka J. (1974). “Knowledge by Acquaintance – Individuation by Acquaintance”, [w:] J. Hintikka, Knowledge and the Known: Historical Perspectives in Epistemology, s. 212-233, Dordrecht: D. Reidel Publishing Company.
Hintikka J. (1975). „The Intentions of Intentionality” [w:] J. Hintikka, The Intentions of Intentionality and other New Models for Modalities, Dordrecht: D. Reidel Publishing Company, s. 192-222.
Hintikka J. (1980). “Degrees and Dimensions of Intentionality”, [w:] R. Haller, W. Grassl (red.), Language, Logic, and Philosophy. Proceedings of the Fourth International Wittgenstein Symposium 28 August to 2nd September 1979 Kirchberg am Wechsel (Austria), Vienna: Hӧlder-Pichler-Tempsky, s. 69-82.
Ingarden R. (1971). O dziele literackim (wyd. II), Państwowe Wydawnictwo Naukowe: Warszawa.
Kaczmarek J. (2009). „Ontologia sądow i stanow rzeczy w strukturach PTS, CS i U” [w:] A. Biłat, red., Aporie ontologii sytuacji, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 201-232.
Krysztofiak W. (1999). Problem opozycji realizmu i idealizmu epistemologicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: Lublin.
Krysztofiak W. (2007). „Spór o ontologię sytuacji jako spór o zasadę kompozycyjności. Argument z metafory”, Filozofia Nauki, Rok XV, Nr 4(60), s. 51-70.
Krysztofiak W. (2009). „Co wyraża argument Slingshot?” [w:] A. Biłat, red., Aporie ontologii sytuacji, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 37-73.
Monge P. R., Contractor N. (2003). Theories of Communication Networks. Oxford University Press: New York.
Omyła, M. (1986). Zarys logiki niefregowskiej, Warszawa: PWN.
Paśniczek J. (1988). Meinongowska wersja logiki klasycznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej: Lublin.
Quine W.V.O. (1960). Word and Object. Cambridge MA: MIT Press [Quine W.V.O. (1999). Słowo i przedmiot. Tłum. C. Cieśliński, Warszawa: Fundacja Aletheia)]
Quine W.V.O. (1973). The Roots of Reference. Open Court, La sale, Illinois [Quine W.V.O. (2006). Korzenie ontologii. Wykłady im. Paula Carusa. Tłum. B. Stanosz, Warszawa: Fundacja Aletheia].
Russell B. (1910/11). „Knowledge by Acquaintance and Knowledge by Description”, Proceedings of the Aristotelian Society, 11, s. 108-128.
Russell B. (1914). „On the Nature of Acquaintance”, The Monist 24, s. 161-187.
Sendłak M. (2018). Spór o przedmioty nieistniejące. Współczesne interpretacje teorii przedmiotu Alexiusa Meinonga, Wydawnictwo Naukowe Semper: Warszawa.
Shannon C. E., Weaver W. (1948). The Mathematical Theory of Communication. Urbana, IL: Illinois UP. Reprint 1963.
Stein E. (1988). O zagadnieniu wczucia. Przeł. D. Gierulanka, J. F Gierula, Wydawnictwo ZNAK: Kraków.
Strawson P. F. (1980). Indywidua. Próba metafizyki opisowej. przeł. B. Chwedeńczuk, Instytut Wydawniczy PAX: Warszawa.
Suszko, R. (1968). “Ontology in the Tractatus of L.Wittgenstein”, Notre Dame Journal of Formal Logic, 9, 7–33.
Szymura J. (1982). Język, mowa o prawda w perspektywie fenomenologii lingwistycznej J. L. Austina, Zaklad Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk: Wrocław-Warszawa-Krakow-Gdańsk-Łódź.
Witek M. (2012). Spór o podstawy teorii czynności mowy. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego: Szczecin.
Wójtowicz, A. (2007). Znaczenie nazw a znaczenie zdań. W obronie ontologii sytuacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Żegleń U. (1983). „Analiza semantyczna relacji występujących w ontologii Romana Ingardena”, Studia Semiotyczne, Vol. XIII, s. 35-47.