Gottlob Frege o prawdzie w okresie wydawania dwóch tomów Grundgesetze der Arithmethik (1893-1903)

SU M M A R Y: In 1893 and 1903, two volumes of Frege’s most important work Grundegezte der Arithmetik were published. This period can be called the peak of Frege’s logicism. Although the subject of truth in Frege’s logical and philosophical works has been repeatedly investigated there is a lack of studies on his view in this period, especially in the Polish literature.In this article, therefore, I carry out the following research task: to collect and order Frege’s statements about the truth during the period of publishing two volumes of Grundegezte der Arithmetik. I will refer to texts published during Frege’s life, published posthumously and his correspondence. Particularly noteworthy are: Grundegezte der Arithmetik and the unpublished Logik (1897–1898). That iswhy separate sections are devoted to these two items, and remarks on truth from other texts are grouped thematically: the problem of antinomy, geometry, expression of generality, and others. The subject of truth appears here in relation to logic, philosophy of language, philosophy of logic, philosophy of mathematics and ontology.

Gabriela Besler

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Instytut Filozofii

E-mail: gabriela.besler@us.edu.pl

ORCID: 0000-0002-1843-5198

PDF (Polski)

References

Baldwin, T. (1997). Frege, Moore, Davidson: The Indefinability of Truth. Philosophical Topics, 25(2), 1–18.

Besler, G. (2010). Gottloba Fregego koncepcja analizy filozoficznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Besler, G. (2013). Gottlob Frege o liczbie. Przyczynek do określenia roli, jaką dla filozofów pełni historia matematyki. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, 53, 133–164.

Besler, G. (2015). Tematyka korespondencji naukowej Gottloba Fregego z Bertrandem Russellem w latach 1902–1904. W: R. Murawski (red.), Filozofia matematyki i informatyki (s. 91–106). Kraków: Copernicus Center Press.

Besler, G. (w druku). „Podążamy tymi samymi lub podobnymi drogami myślowymi”. Tematyka korespondencji logicznej Gottloba Fregego z Giuseppem Peanem, Dawidem Hilbertem i Bertrandem Russellem. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Blanchette, P. (2015). Frege’s Critique of Modern Axioms. W: D. Schott (red.), Frege: Freund(e) und Feind(e). Proceedings of the International Conference 2013 (s. 105–120). Berlin: Logos Verlag.

Burge, T. (2005). Truth, Thought, Reason. Essays on Frege. Oxford: Clarendon Press.

Cook, R. (2013). Appendix: How to read Grundgesetze. W: G. Frege (2013), s. A-1–A-42.

Dummett, M. (1981). The Interpretation of Frege’s Philosophy. Cambridge: Harvard University Press.

Frege, G. (1879/1997). Begriffsschrift und andere Aufsätze. Hrsg. I, Angelelli. Hildesheim, Zürich, New York: Georg Olms Verlag. Wyd. polskie (fragmenty): Ideografia. Język formalny czystego myślenia wzorowany na języku arytmetyki (Przedmowa, §§ 1–13). W: K. Rotter (1997), s. 45–85.

Frege, G. (1885/1990). Über formale Theorien der Arithmetik. W: G. Frege (1990), s. 103–111.

Frege, G. (1891/1990). Funktion und Begriff. W: G. Frege (1990), s. 125–142. Wyd. polskie: Funkcja i pojęcie. W: G. Frege 1977, s. 18–44.

Frege, G. (1892/1990a). Über Begriff und Gegenstand. W: G. Frege (1990), s. 167–178. Wyd. polskie: Sens i znaczenie. W: G. Frege (1977), s. 45–59.

Frege, G. (1892/1990b). Über Sinn und Bedeutung. W: G. Frege (1990), s. 143–162. Wyd. polskie: Sens i znaczenie. W: G. Frege (1977), s. 60–88.

Frege, G. (1893/2009). Grundgesetze der Arithmetik. Begriffsschrift abgeleitet. Bd. 1. W: G. Frege (2009), s. 1–303.

Frege, G. (1896/1990). Über die Begriffsschrift des Herrn Peano und meine eigene. W: G. Frege (1990), s. 220–233.

Frege, G. (1899/1990). Über die Zahlen des Herrn H. Schubert. W: G. Frege (1990), s. 240–261.

Frege, G. (1903/2009a). Grundgesetze der Arithmetik. Begriffsschrift abgeleitet. Bd. 2. W: G. Frege (2009), s. 305–583.

Frege, G. (1903/2009b). Nachwort. W: G. Frege (2009), s. 549–563.

Frege, G. (1903/2009c). Über die Grundlagen der Geometrie. W: G. Frege (1990), s. 262–266.

Frege, G. (1906/1990). Antwort auf die Ferienplauderei des Herrn Thomae. W: G. Frege (1990), s. 324–328.

Frege, G. (1908/1990). Die Unmöglichkeit der Thomaeschen formalen Arithmetik aufs neue nachgewiesen. W: G. Frege (1990), s. 329–333.

Frege, G. (1918–1919/1990a). Der Gedanke. Eine logische Untersuchung. W: G. Frege (1990) s. 342–361. Wyd. polskie: Myśl – studium logiczne. W: G. Frege (1977), s. 101–129.

Frege, G. (1918–1919/1990b). Die Verneinung. Eine logische Untersuchungen. W: G. Frege (1990), s. 362–378. Wyd. polskie: Negacja. Badanie logiczne. Tłum. M. Klementowicz. Kwartalnik Filozoficzny, 30 (1), 139–157.

Frege, G. (1923/1990). Gedankengefüge. W: G. Frege (1990), s. 378–394.

Frege, G. (1976). Wissenschaftlicher Briefwechsel. Hrsg. G. Gabriel, H. Hermes, F. Kambartel, Ch. Thiel, A. Veraart. Hamburg: Felix Meiner Verlag.

Frege, G. (1895/1976). Frege an Hilbert, 1.10. W: G. Frege (1976), s. 58–59.

Frege, G. (1896/1976). Frege an Peano, 29.09. W: G. Frege (1976), s. 181–186.

Frege, G. (1896–1903/1976). Frege an Peano, bez daty. W: G. Frege (1976), s. 194–198.

Frege, G. (1899/1976). Frege an Hilbert, 27.12. W: G. Frege (1976), s. 60–64.

Frege, G. (1900/1976). Frege an Hilbert, 6.01. W: G. Frege (1976), s. 70–76.

Frege, G. (1902/1976a). Frege an Russell, 22.06. W: G. Frege (1976), s. 212–215. Wyd. polskie: List do B. Russella 22.06.1902. W: R. Murawski (1986), s. 203–204.

Frege, G. (1902/1976b). Frege an Russell, 29.06. W: G. Frege (1976), s. 217–219.

Frege, G. (1902/1976c). Frege an Russell, 20.10. W: G. Frege (1976), s. 231–233.

Frege, G. (1903/1976). Frege an Russell, 21.05. W: G. Frege (1976), s. 239–241.

Frege, G. (1904/1976). Frege an Russell, 3.11. W: G. Frege (1976), s. 243–248.

Frege, G. (1977). Pisma semantyczne. Warszawa: PWN.

Frege, G. (1983). Nachgelassene Schriften. Hamburg: Felix Meiner Verlag.

Frege, G. (1879–1891/1983). Logik. W: G. Frege (1983), s. 1–8.

Frege, G. (1897–1898/1983a). Begründ

Frege, G. (1897–1898/1983b). Logik. W: G. Frege (1983), s. 137–163.

Frege, G. (1898–1903/1983). Logische Mängel in der Mathematik. W: G. Frege (1983), s. 171–181.

Frege, G. (1899–1906/1983). Über Euklidische Geometrie. W: G. Frege (1983), s. 182–184.

Frege, G. (1906/1983). Einleitung in die Logik. W: G. Frege (1983), s. 201–212.

Frege, G. (1914/1983). Logik in der Mathematik. W: G. Frege (1983), s. 219–270.

Frege, G. (1990). Kleine Schriften. Hrsg. I. Angelelli. Hildesheim: Georg Olms.

Frege, G. (2009). Grundgesetze der Arithmetik. Begriffsschrift abgeleitet. Bd. 1 und 2, in moderne Formelnotation transkribiert und mit einem ausführlichen Sachregister versehen von T. Müller, B. Schröder, R. Stuhlmann-Laeisz. Paderborn: Mentis.

Frege, G. (2013). Basic Laws of Arithmetic. Derived Using Concept-script. Oxford: Oxford University Press.

Freudenthal, H. (2009). Selecta. Pobrane z: http://www.maths.ed.ac.uk/~aar/papers/freudselecta.pdf.

Freudenthal, H. (1957/2009). Zur Geschichte der Grundlagen der Geometrie. Zugleich eine Besprechung der 8. Aufl. von Hilbert’s „Grundlagen der Geometrie”. W: H. Freudenthal (2009), s. 486–523.

Glanzberg, M. (2018). The Oxford Handbook of Truth. Oxford: Oxford University Press.

Greimann, D. (2000). The Judgement-Stroke as a Truth-Operator. A New Interpretation of the Logical Form of Sentences in Frege’s Scientific Language. Erkenntnis, 52(2), 213–238.

Greimann, D. (2003a). Das Wahre und das Falsche. Hildesheim, Zürich, New York: Georg Olms Verlag.

Greimann, D. (2003b). Freges Konzeption der Wahrheit. Hildesheim. Zürich, New York: Georg Olms Verlag.

Greimann, D. (red.). (2007). Essays on Frege’s Conception of Truth. Amsterdam, New York: Rodopi.

Heck, R. (2010). Frege and Semantics. W: M. Potter, T. Ricketts (red.), The Cambridge companion to Frege (s. 342–378). New York: Cambridge University Press.

Heck, R. G., May, R. (2018). Truth in Frege. W: M. Glanzberg (red.), The Oxford Handbook of Truth (s. 193–215). New York: Oxford University Press.

Hilbert, D. (1899). Grundlagen der Geometrie. Leipzig: Verlag von B.G. Teubner.

Marek, I. (1993). Początki matryc logicznych. Logika, 15, 5–44.

Miszczyński, R. (2015). Fregego krytyka arytmetyki formalnej w Grundgesetze der Arithmetik. Filozofia Nauki, 23(4), 89–102.

Murawski, R. (red.). (1986). Filozofia matematyki. Antologia tekstów klasycznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Murawski, R. (red.). (2015). Filozofia matematyki i informatyki. Kraków: Copernicus Center Press.

Pietruszczak, A., Malinowski J. (red.). (2004). Wokół filozofii logicznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Potter, M., Ricketts T. (red.). (2010). The Cambridge Companion to Frege. Cambridge: Cambridge University Press.

Reck E.H. (2002). From Frege to Wittgenstein. Perspectives on Early Analytic Philosophy. Oxford: Oxford University Press.

Rotter, K. (red.). (1997). Próby gramatyki filozoficznej. Antologia: Franz Brentano, Gottlob Frege, Christian Thiel. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Russell, B. (1902/1976). Russell and Frege, 16.06. W: G. Frege (1976), s. 211–212. Wyd. polskie: Murawski (1986), s. 221–222.

Rygalski, A. (2004). Frege o prawdzie. W: A. Pietruszczak, J. Malinowski (red.), Wokół filozofii logicznej (s. 295–310). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Schott D. (red.). (2015). Frege: Freund(e) und Feind(e). Proceedings of the International Conference 2013. Berlin: Logos Verlag, s. 105–120.

Sluga H. (2002). Frege on Indefinability of Truth. W: E.H. Reck (red.), From Frege to Wittgenstein. Perspectives on Early Analytic Philosophy (s. 75–95). Oxford: Oxford University Press.

Wittgenstein, L. (1921/1997). Tractatus logico-philosophicus. Logisch-philosophische Abhandlung. Leipzig: Unesma. Wyd. polskie: Tractatus logico-philosophicus. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.